پاکي از پليديها

قرآن جمال و کمال را در سايه نزاهت روح مي داند و انسانهاي کاملي که به اين مقام بار يافته اند براي ما پيام خوبي دارند. اميرالمؤمنين علي (عليه السلام) که معلم ثاني جهان بشريت به شمار مي آيد مي فرمايد: «شرف المرء نزاهته و جماله مروءته» (16) وقتي انسان، شريف است که از هر پليدي پاک باشد و وقتي جميل است که از هر بزهکاري و گناه، پاک و داراي مردانگي باشد.
انسان ناچار است خلق و خويي، انتخاب و برنامه اي را طرح کند. در طرح برنامه انساني، معصوم (عليه السلام) ، که انسان کامل است، به ما چنين آموخته و فرموده است: «اکره نفسک علي الفضائل و اما الرذائل فانت مطبوع عليها» (17)
يعني، خود را به کسب فضايل وادار کنيد؛ زيرا رذيلت، خواه و ناخواه، فراهم است و نيازي به تمرين، تدريس، ترغيب و تشويق ندارد. چون طبع انسان به طرف آن گرايش دارد و چون طبع به جهان طبيعت و حس نزديکتر است، گرايش و نيز دسترسي به آن بيشتر است؛ اما فطرت به ماوراي طبيعت گرايش دارد و به همين جهت دسترسي به آن دشوار است. مثل اين که اگر کسي در فکر طلا باشد، بايد کوههاي طلا را شناسايي و در آن کند وکاو کند؛ و گرنه اگر خاک طلب باشد، هر کوي و دياري پر از خاک است.
16. شرح غرر الحکم، ج 4، ص 180.17. شرح غررالحکم، ج 2، ص 238.