طهارت روح

ذات اقدس اله در قرآن کريم، هدف بسياري از احکام را تحصيل طهارت روح مي داند؛ منظور از طهارت، بهداشت بدني نيست؛ گرچه رعايت احکام، آن را هم به همراه دارد؛ زيرا خداي سبحان در قرآن، پس از ذکر احکام وضو، غسل و تيمم مي فرمايد: خدا مي خواهد شما را تطهير کند. اگر در آيه مذکور، فقط وضو و غسل ذکر مي شد، ممکن بود پنداشته شود منظور از اين طهارت، تنها شستشو و نظافت ظاهري است؛ ولي در کنار وضو و غسل «تيمم» را هم مطرح مي کند:«فلم تجدوا ماء فتيمموا صعيدا طيبا فامسحوا بوجوهکم و ايديکم منه» :اگر آب براي وضو يا غسل نيافتيد خدا به شما امر مي کند که صورتها و دستها را به خاک بماليد تا پاک شويد. آنگاه مي فرمايد:«... ولکن يريد ليطهرکم» (15)
معلوم مي شود که منظور، طهارت بدني محض نيست؛ زيرا روشن است انساني که ست خاک آلود به صورت مي کشد، از گرد و غبار ظاهري پاک نمي شود بلکه از رذايل اخلاقي چون تکبر و منيت پاک مي شود. چنانکه در حال سجده، که انسان پيشاني را بر خاک مي نهد، از منيت و تکبر، طاهر مي شود.
البته شايسته است نمازگزار، ذکر سجود را طولاني تر از ذکر رکوع کند. و نيز شايسته است وقتي نعمتي به انسان مي رسد يا مصيبت و بلايي از او دور مي شود يا خبر خوبي را مي شنود سجده شکر کند؛ اما درباره رکوع چنين دستوري داده نشده؛ زيرا عظمت سجده، بيش از عظمت رکوع، است. گرچه در رکوع انسان سر به پيشگاه ذات اقدس اله خم مي کند ولي در سجده، پيشاني را بر خاک مي نهد که اين نشانه تذلل بنده در ساحت قدس خداي سبحان است و لذا انسان در سجده پاکتر از رکوع است. و از اين آيه استفاده مي شود که احکام الهي براي تحصيل طهارت است.
15. سوره مائده، آيه 6.