زندگي کريمانه

از آنجا که براي معرفت خدا حجابي نيست، حضرت علي (عليه السلام) در جاي ديگر مي فرمايد:«و اطلبوا اليه و استمنحوه فما قطعکم عنه حجاب و لا اغلق عنکم دونه باب» (49):بين خود و خدا حجاب و فاصله اي نبينيد؛ بگوييد «يا الله» و از او عطا طلب کنيد و عزت بخواهيد. ممکن است ديگري چيزي به شما بدهد ولي عطا با ذلت، همراه باشد؛ اما اگر بدون واسطه چيزي را از خدا بگيريد، عزيزيد، تنها به اين فکر نباشيد که خانه، نان، لباس و زندگي داشته باشيد؛ بلکه به اين فکر باشيد که کريمانه زندگي کنيد.
در دعاي علي (عليه السلام) مي خوانيم:«اللهم صن وجهي باليسار و لا تبذل جاهي بالاقتار فاسترزق طالبي رزقک و استعطف شرار خلقک و ابتلي بحمد من اعطاني و افتتن بذم من منعني و انت من وراء ذلک کله ولي الاعطاء و المنع» (50):خدايا! تمام نعمتها را تو داده اي و تمام روزي خواران در کنار سفره انعام تو نشسته اند:«بر سر هر سفره بنشستم خدا رزاق بود»
اما بين من و خودت، دست ديگري فاصله نباشد که من از ديگري بگيرم ممنون او باشم و اگر چيزي به من نداد گله کنم، در حالي که همه نعمتها ازتوست. اگر بنده درک کند که بين او و خدايش پرده و حجابي نيست، هم مي کوشد گناه نکند چون خود را در محضر خدا مي بيند و هم مي کوشد فقط از او طلب کند. آنگاه خداوند، وسايل را فراهم مي کند و آن وسيله اي که پيام خدا را به ما مي رساند، به جاي اينکه ممنون او شويم ممنون ما مي شود!اين زندگي کريمانه در صورتي ممکن است که انسان بي پرده و حجاب به سر برد. علي (عليه السلام) چون چنين بود، به خود اجازه داد به خدا عرض کند: خدايا! من آن چنان ترا حمد مي کنم که حمدم بي پرده به تو برسد و بين ثناي من و ذات تو چيزي حاجب نباشد:«اللهم لک الحمد... حمدا يملا ما خلقت و يبلغ ما اردت، حمدا لا يحجب عنک و لا يقصر دونک» (51).
حمد، صفت حامد است و اگر صعود کند، براي آن است که حامد بالا مي رود. وقتي گوهر ذات، صعود کند و بين خود و لقاي خود، حجابي نبيند، حمدش را تقديم ذات اقدس اله مي کند. انسان بايد نخست حجابهاي ظلماني و آنگاه حجابهاي روحاني و نوراني را برطرف کند و برطرف نمودن حجابهاي ظلماني همين است که سالک گناه نکند و بد کسي را نخواهد، به فکر تحقير و به دام انداختن اين و آن کينه توز نباشد.
49. همان، خطبه 195.50. همان، خطبه 225.51. نهج البلاغه، خطبه 160.