حيا، نشانه عقل[267]

نيز گفته اند: بيازماييد اگر شخصي در برابر کار بد خجالت مي کشد، بدانيد نبوغي دارد. چون حيا با عقل هماهنگ است. از حياي او مي فهميم که مي تواند عاقل خوبي باشد.

همان گونه که از اميرالمؤمنين (عليه السلام) نقل شده است که جبرئيل بر حضرت آدم (عليه السلام) نازل شد و او را ميان عقل، حيا و دين مخير کرد، آن حضرت عقل را برگزيد؛ دين و حيا گفتند ما ماموريم هر جا که عقل هست ما هم باشيم(7).

گاهي انسان احساس تنهايي مي کند چون با کسي نيست در اين حال از ارتکاب گناه پروايي ندارد؛ زيرا کسي او را نمي بيند تا خجالت بکشد ولي بررسي مي کند و مي بيند که در حقيقت تنها نيست،

«کرام کاتبين»

فرشتگان، انبيا و اوليا و از همه بالاتر، ذات اقدس اله بر همگان آگاه است، آنگاه خجالت مي کشد؛ و اگر انسان در مشهد، مرئي و منظر اين همه ذوات نوراني باشد و احساس شرم نکند، معلوم مي شود يا وجود آنها را باور نکرده و يا باور را جدي نگرفته است؛ اما اگر انسان اين راهها را طي کند، بر هواي خود امير است؛ وقتي بر هواي خود امير بود، سياستمدار خوبي در حوزه نفس خود است و وقتي در حوزه نفس خود سياستمدار خوبي بود، مي تواند امير، فرمانروا و سياستمدار ديگران نيز باشد و جامعه اسلامي را جامعه برين عقلي کند و به دست صاحب اصليش ولي عصر امام زمان (ارواحنا فداه) بسپارد.
7. «هبط جبرئيل علي آدم (عليه السلام) فقال: يا آدم اني امرت ان اخيرک واحدة من ثلاث... » (کافي، ج 1، ص 10، کتاب العقل والجهل، ح 3) .