بخشش نفساني

براي اين کار راه حلهايي ارائه داده اند يکي از آنها اين است که انسان سختيها را تحمل کند، چون هر اندازه سختي را تحمل کند؛ پاداش بيشتري دريافت مي کند؛ زيرا او زندگي پر مشقت زودگذر را پشت سر مي گذارد و در مقابل سعادت ابدي زوال ناپذيري را به دست مي آورد.
اميرالمؤمنين (عليه السلام) مي فرمايد: شما اهل سخا و جود باشيد
البته جود و سخا تنها اين نيست که انسان، مالي به ديگران بدهد؛ زيرا اين خود مرحله اي از بخشش است و مرحله برتر، آن است که انسان از بدن بگيرد و به جان بدهد. سخاوتمندانه از خوردن، پوشيدن، خوابيدن، لذت و شهوت بکاهد و بر فضيلت جانتان بيفزايد. بدن را طوري سخي بار آورد که اگر خواست شب هنگام از خواب برخيزد، برايش خيلي دشوار نباشد. طبيعي است که اگر انسان شب، کمترغذا بخورد و زود بخوابد، به راحتي هنگام سحر بر مي خيزد ولي اگر شب را به گفتگوهاي بيهوده بگذراند و خسته به بستر خواب برود؛ نه وضو بگيرد، نه رو به قبله بخوابد و نه دعاي خواب بخواند، در اين صورت خواب او خواب اهل سيروسلوک نخواهد بود. کسي که مواظب خويش است، مي داند چگونه عمر خود را صرف کند و از آن بهره ببرد. اين است که فرمودند: اگر شما مبارزه را از درون باشياطين، وسوسه و نفس اماره شروع کنيد، موفقتر هستيد و به انتظار اين نباشيد که مزاج را تعديل و خانواده، محيط کار، محل زيست و نظام حاکم را اصلاح کنيد و منتظر آن باشيد که همه آنها اصلاح شوند و شما آنگاه به اصلاح درون خود بپردازيد؛ زيرا در آن صورت عمر سپري شده شايد توفيق تزکيه جان حاصل نشود، البته آن کارها لازم است؛ ولي نبايد فقدان آنها مايه تعطيل سير و سلوک و تهذيب روح باشد.