آزادي، موهبت الهي[317]

هر کوششي که نصيب انسانها مي شود مسبوق به عنايت و لطف خداست. بر اساس آياتي نظير:

«ما بکم من نعمة فمن الله» (18)

از کوچکترين موهبتها تا بزرگترين نعمتها از عنايتهاي الهي است. چنانکه خداوند در مواردي از سوره مبارکه «نور» مي فرمايد:

«اگر فضل و رحمت خدا نبود... »

مانند:

«لولا فضل الله و رحمته ما زکي منکم من احد ابدا» (19)

اگر فضل خدا نبود و خداوند شما را به حال خودتان رها مي کرد، نمي توانستيد از فطرت خود بهره بگيريد و جلو غضب و شهوت را گرفته، آنها را تعديل و رام کنيد؛ زيرا شما موجود ضعيف، قاصر و ناقصي هستيد و آن هنر را نداريد که با سرمايه فطرت از چنگ غضب و شهوت برهيد؛ ولي فضل خدا، مايه شکوفايي فطرت شده و فطرت شکفته شده بر غضب و جهل مسلط مي گردد.
بر اين اساس مرغهايي که در رسالة الطير بوعلي داستانشان آمده، چون از درون قفس به فکر آزادي بودند؛ راهي پيدا کردند و آزاد شدند و آن هفت يا هشت کوه را طي کردند و به بارگاه حق بار يافتند و از خداوند خواستند تا بقيه بندها را از پاي آنها باز کند. خداوند پيکي را اعزام کرد تا به کمک او بقيه گرهها گشوده شود، اينها همه و همه، از فضل خدا بود و همه آن مرغان راهنما هم از ماموران الهي هستند. اين نکته هرگز از نظر شريف بزرگان اخلاق، از جمله مرحوم بوعلي در رسالة الطير، دور نبوده است.
--------------------------------
18. سوره نحل، آيه 53.19. سوره نور، آيه 21.