فصل هفتم: بازيگري و دنياگرايي[121]

از بهترين راههايي که قرآن کريم براي تهذيب دل، به انسان ارائه مي دهد، پرهيز از بازي، بازيگري و بازيچه است و افزون برآن، به عنوان بيان مصداق دنيا را بازيچه معرفي مي کند:
«انما الحيوة الدنيا لعب و لهو» (1).
از ضميمه اين دو اصل به هم، استنتاج مي شود که توفيق نزاهت روح و تزکيه نفس، و سپس سير به سوي خدا نصيب اهل دنيا نمي شود. و ممکن نيست اهل دنيا مهذب يا مهذب دنيا زده باشند.
قرآن، دنيا را به عنوان «بازيچه» معرفي مي کند و در سخنان معصومين به ويژه علي (عليه السلام) آمده است که دنيا سرگرمي است و شيطان و نفس اماره مي کوشند تا انسان را به دنيا سرگرم کنند. نشانه اين که دنيا بازيچه و سرگرمي است آن است که اگر کسي به آن مبتلا شود، به آن عادت مي کند و زمامش به دست آن وسيله سرگرمي مي افتد و در نتيجه تا او را فرسوده و خسته نکند و از پا درنياورد رها نمي کند. بازيگري نيز چنين است، در حقيقت بازي بازيگر را به بازي مي گيرد؛ نه اين که بازيگر، بازي را؛ ميدان بازي، بازيگر را به خود مشغول و سرگرم مي کند و تا [122] او را خسته نکند وي را رها نمي سازد. کسي که معتاد به مواد مخدر است مواد مخدر بر او تسلط دارد و او تحت سلطه اعتياد است. اگر کسي گرفتار دنيا و زرق و برق، مقام، القاب و پست و ميز شود، اين عناوين او را به بازي مي گيرند، مي خندانند و مي گريانند، او را عصباني مي کنند، يا راضي نگه مي دارند.
1. سوره محمد صلي الله عليه و آله و سلم، آيه 36.