تحجر فکري[275]

در مقابل اين حرکت فکري، لهو و قساوت دل قرار دارد. قرآن کريم از دلي که حرکت نکند و اهل نظر و انديشه الهي نباشد با تعبير «متحجر» و «لاهي» ياد مي کند؛ گاهي مي فرمايد:
«فهي کالحجارة او اشد قسوة» (7)
بعضي از دلها مانند سنگ يا از آن سخت ترند، يعني، نفوذ ناپذيرند. سخني در آنان اثر نمي کند و جابه جا نمي شوند و از درون آنان نيز چيزي جوشش ندارد.
نکته قابل توجه اين است که قرآن کريم مي فرمايد: بلکه بعضي انسانها ازسنگ نيز نازلترند؛ زيرا برخي سنگها مانند سنگهاي دامنه کوه، منشا برکتند و ازدرون آنها چشمه مي جوشد:
«و ان منها لما يشقق فيخرج منه الماء» (8).
همچنين گاهي قرآن از چنين قلبي به «لاهي» يا سرگردان و اعراض کننده ياد کرده، مي فرمايد: اينها اهل لهو و از حق روي گردانند و سير نزولي دارند، نه صعودي.
نيز قرآن کريم عده اي را به عنوان «نابينا» ياد مي کند. نا بينايان، همين گروه متحجر و لاهي هستند؛ يعني، چون اهل نظر نيستند نمي بينند؛ و وقتي نديدند نابينايند؛ و چون حرکت نمي کنند متحجر يا قسي هستند.
7. سوره بقره، آيه 74.8. همان.