اقسام سکون

سکون دو قسم است: سکون قبل از حرکت که مذموم است و سکون بعد از وصول که بسيار ممدوح است، چنانچه در حرکتهاي ظاهري نيز همين گونه است. کسي که اهل تلاش و کوشش و حرکت نيست، در گوشه اي آرميده و ساکن است؛ يعني اصلا حرکت نکرده است؛ اما کسي که حرکت کرده و به مقصد رسيده، مقصود خود را در مقصد مي يابد در آن جا آرام مي شود. سکون قبل از حرکت تحجر، رکود، جمود و غفلت است ولي سکون بعد از حرکت، وصال، شهود، طمانينه و امن است.
[358]
قرآن کريم از کسي که حرکت نکرده و در راه تهذيب روح قدم ننهاده است و بي خبر از همه جا، امنيت کاذبي دارد مذمت مي کند:
«فلا يامن مکر الله الا القوم الخاسرون» (1)
و از آنها به عنوان کساني که خسارت ديده و سرمايه را باخته اند و خود را در امان مي بينند و نمي دانند کار به دست ديگري است ياد مي کند. اين همان، سکون قبل از حرکت است.
اما کسي که غافل نيست و مي فهمد مقصدي هست و راه رسيدن به آن مقصد را با ارشاد راهنمايان الهي طي مي کند و به مقصد مي رسد و مقصود خود را مشاهده مي کند، مي آرمد و مطمئن مي شود. اين احساس آرامش و امنيت همان طمانينه اي است که قرآن کريم در باره آن مي فرمايد:
«الا بذکر الله تطمئن القلوب» (2)
و در جاي ديگر نيز مي فرمايد افراد مطمئن از امنيت صادق برخوردارند:
«الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئک لهم الامن و هم مهتدون» (3)
«الا ان اولياء الله لا خوف عليهم و لا هم يحزنون» (4).
اين، امنيت و سکون بعد از وصول است.
1. سوره اعراف، آيه 99.2. سوره رعد، آيه 28. در اين آيه کريمه «الا» نشانه اهميت مطلب است. خداي سبحان در مورد اين مطلب مهم به انسانها هشدار مي دهد؛ و مقدم شدن «ذکر الله» نيز مفيد حصر است؛ يعني، دلها تنها در پناه ياد خدا مي آرمد.3. سوره انعام، آيه 82.4. سوره يونس، آيه 62.