پيروزي در جهاد اصغر و اکبر

لزوم مبارزه، بهره مندي از نصرت خدا و امدادهاي غيبي و يا شکست و حرمان از امدادهاي غيبي الهي هيچ يک مخصوص جهاد اصغر نيست، بلکه شامل هر دو جهاد است. پس، اين که ذات اقدس اله مي فرمايد:«و لينصرن الله من ينصره» (6)يا«ان تنصروا الله ينصرکم و يثبت اقدامکم» (7)اختصاصي به جنگ بيرون ندارد. چنانکه حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) پس از دستور رياضت و جهاد با نفس به آيه دوم استناد مي کند:«اسهروا عيونکم و اضمروا بطونکم و استعملوا اقدامکم و انفقوا اموالکم و خذوا من اجسادکم فجودوا بها علي انفسکم و لا تبخلوا بها عنها فقد قال الله سبحانه: «ان تنصروا الله ينصرکم و يثبت اقدامکم» (8).
در مسائل درون نيز، گاهي انسان در مسائل فکري، بين دو فکر و در امور گرايشي، بين دو خواهش سرگردان مي شود.
انسان همان گونه که در بخش انديشه، بايد حق را از باطل و صدق را از کذب جدا کند، در بخش گرايش هم بايد خواهشهاي صحيح را از خواهشهاي باطل تفکيک کند. گاهي دو فکر متفاوت در دو انسان وجود دارد؛ ولي گاهي دو فکر و راي، در يک شخص ظهور مي کند و شخص واحد، مردد بين دو انديشه مي شود. در اين ميدان وسيع، اگر هدف انسان اين باشد که حق را بفهمد و در اين هدف، تيره و تاريک نباشد، ذات اقدس اله او را راهنمايي مي کند تا «رشد» را از «غي» باز شناسد و به مرحله:«قد تبين الرشد من الغي» (9)برسد و به حيات طيبه اي که بر اثرداشتن بينه حاصل مي شود، دست يابد:«ليهلک من هلک عن بينة و يحيي من حي عن بينة» (10)زيرا آياتي مانند:«ان تنصروا الله ينصرکم و يثبت اقدامکم» (11)«و لينصرن الله من ينصره» (12)و«الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا» (13)در ميدان جهاد اکبر هم ظهور دارد.مرحله ديگر در جهاد اکبر اين است: هنگامي که خواهشهاي نفساني جلو گرايشهاي حق را مي گيرد، بايد انسان با آنها مبارزه کند؛ زيرا همه آيات، و رواياتي که درباره جهاد و پيروزي حق بر باطل وارد شده، شامل اين مرحله نيز مي شود.در اين صورت، انسان وارد مبارزه فکري در درون خود مي شود تا حق را بر باطل پيروز کند. آنگاه خداي سبحان بر اساس«بل نقذف بالحق علي الباطل فيدمغه فاذا هو زاهق» (14)حق را بر سر باطل کوبيده، و آن را مغزکوب مي کند. پس، اگر کسي بين دو انديشه مردد باشد، در صورتي که هدفش تشخيص صحيح حق بوده و در تعقيب اين هدف مخلص باشد، در تشخيص مطلوب، مصيب خواهد بود.
6. سوره حج، آيه 40.7. سوره محمد صلي الله عليه و آله و سلم، آيه 7.8. نهج البلاغه، خطبه 183، بند 20.9. سوره بقره، آيه 256.10. سوره انفال، آيه 42.11. سوره محمد صلي الله عليه و آله و سلم، آيه 7.12. سوره حج، آيه 40.13. سوره عنکبوت، آيه 69.14. سوره انبياء، آيه 18.