رژيم رباني مردمي

از سوي ديگر بايد کوشيد رژيم رباني، الهي استوار گردد. رباني بودن، به اين معناست که انسان، خود را نبيند، بلکه منسوب به آن «منسوب اليه» بداند و رب خود را که خداست، ببيند و نه تنها او را ببيند، بلکه «ذاتا» ، «وصفا» و «فعلا» به خداي خود مرتبط باشد. بايد راه رباني شدن را بررسي کرد. همان گونه که گذشت، قرآن کريم مي فرمايد:
«کونوا ربانيين بما کنتم تعلمون الکتاب و بما کنتم
[92]
تدرسون» (41).
از آن جا که در اين آيه شريفه، فعل به صورت ماضي استمراري به کار رفته:
«کنتم تعلمون... کنتم تدرسون»
معلوم مي شود رباني شدن، استمرار طلب مي کند، به اين معنا که چندين سال، خوب دانش آموختن و خوب عمل کردن، انسان را رباني مي کند؛ البته کساني که به اين مقام نايل آيند کم هستند.
اين لطيفه را مي توان از جمله معروف اميرالمؤمنين (سلام الله عليه) استفاده کرد:
«الناس ثلاثة: فعالم رباني و متعلم علي سبيل نجاة و همج رعاع، اتباع کل ناعق، يميلون مع کل ريح» (42)
زيرا در اين عبارت، «عالم رباني» و «متعلم علي سبيل نجاة» به صورت مفرد، ولي «همج رعاع اتباع کل ناعق يميلون... » به صورت جمع ذکر شده که ناظر به اقليت گروه اول و دوم ولي اکثريت گروه سوم است.
41. سوره آل عمران، آيه 79.42. نهج البلاغه، حکمت 147.