مراتب زهد

براي زهد، مراتبي است: زهد در حرام، زهد در مشتبهات و زهد در مباحات.
[177]اولين قدم زهد در حرام ترک حرام است؛ اما صرف ترک حرام براي نزاهت روح کافي نيست. کسي که مايل است معصيت کند ولي براي ترس از جهنم يا رسيدن به بهشت معصيت نمي کند اهل سير و سلوک نيست، اضافه بر ترک معصيت يا حرام، بايد انسان نسبت به آن متروک، زاهد يعني بي رغبت باشد.
سالک پس از گذراندن اين مرحله، بايد نسبت به شبهات زاهد باشد.
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
«انما الامور ثلاثه: امر بين رشده فيتبع و امر بين غيه فيجتنب و امر مشکل يرد علمه الي الله» .
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم نيز فرمودند:
«حلال بين و حرام بين و شبهات بين ذلک فمن ترک الشبهات نجا من المحرمات و من اخذ بالشبهات ارتکب المحرمات و هلک من حيث لا يعلم... فان الوقوف عند الشبهات خير من الاقتحام في الهلکات» (18)
بعضي از امور، حلال روشن و بعضي حرام روشن و بعضي مشتبه، و بين حلال و حرام است؛ نيز از امام اميرالمؤمنين (عليه السلام) نقل شده است که گناهان به منزله «قرقگاه» خداست؛ کسي که در اطراف قرقگاه قدم بزند، ممکن است در آن داخل شود:
«و المعاصي حمي الله، فمن يرتع حولها يوشک ان يدخلها» (19).
18. وسائل، ج 27، ص 157.19. وسائل، ج 27، ص 161. «قرقگاه» همان منطقه ممنوعه است؛ اطراف مناطق باتلاقي يا دره هاي هولناک را «قرق» مي کنند تا کسي به خطر نيفتد.